BEZ POŚPIECHU, Z EMPATIĄ I UWAŻNOŚCIĄ
O DOBREJ DIAGNOZIE I SKUTECZNYM WSPARCIU
Współczesny świat uczynił z pośpiechu wartość samą w sobie. Coraz częściej dążymy do natychmiastowych rozwiązań. W kilka sekund chcemy znać odpowiedź na każde pytanie.
- Jak naprawić kran? Podpowie mi setki wpisów na forach.
- Co mi dolega? Diagnozę postawi AI.
- Który lek jest lepszy? Posłucham podcastu.
- Gdzie wyjechać na wymarzony urlop? Recenzję miejsc najlepszych z najlepszych obejrzę na YouTube.
Pęd ten nieustannie podsycają media społecznościowe. Często zamieszczone w nich treści są jednowymiarowe. Dają one złudzenie prostego tłumaczenia przyczyn określonych problemów i jeszcze łatwiejszego ich przezwyciężenia. Pragnienie szybkich efektów nie omija psychologii. I w tej dziedzinie obserwuje się pokusę sprowadzenia złożonych trudności, ale i samego człowieka, do kilku haseł, prostego schematu zawartego w filmiku, rad, które uzurpują sobie prawo do stuprocentowej skuteczności. Dlaczego takie podejście wydaje się być ryzykowne?
Przyjrzyjmy się aktywności psychologa-diagnosty. To on stara się, z uwagą Sherlocka Holmesa, rozwikłać zagadkę drugiego człowieka. Skrupulatnie, niczym miareczkujący farmaceuta, zbiera informacje. Obserwuje, słucha, wykorzystuje wystandaryzowane narzędzia. Chce spojrzeć na świat z perspektywy osoby, której dotyczy diagnoza. Zobaczyć jej zasób, historię życia, wyzwania, z którymi się mierzy. Jego praca nie polega jedynie na przypisaniu kodu diagnostycznego z ICD-11 czy DSM-5. Psycholog – diagnosta uczestniczy w procesie diagnozy. Ona nie jest aktem. Jest stopniowym eksplorowaniem świata drugiego człowieka. Diagnosta to ktoś, kto przeciwstawia się kulturze pośpiechu. Jego praca wymaga czasu, refleksji i szacunku dla złożoności ludzkiego doświadczenia.
W podobnej opozycji do wszechobecnej szybkości stoi psycholog, który udziela wsparcia. Skuteczna pomoc opiera się na nawiązaniu relacji – tzw. więzi terapeutycznej. Czy da się ją zbudować w kilka minut? Poczucie bezpieczeństwa i akceptacji potrzebuje czasu. Nie pojawia się samo z siebie po pierwszym „dzień dobry”. Rodzi się stopniowo, w spotkaniach dwojga ludzi – ekspertów: od psychologii i od własnego życia. A zmiana czy ona jest aktem? Nie, ona również jest procesem. Spacerem ku nowemu, podróżą w indywidualnym tempie – czasem szybszą, innym razem wolniejszą. Zdarzają się w niej przystanki i przesiadki. Momenty porzucenia obranej ścieżki. Chwile zwątpienia i poczucia satysfakcji. Sesje pomocy psychologicznej wymagają czasu, refleksji, eksperymentowania i powrotów do trudnych i łatwych tematów. Szybkie, pobieżne interwencje mogą nieść jedynie czasową ulgę, ale rzadko prowadzą do trwałych efektów. Bo prawdziwa zmiana nie przychodzi w sekundę. Nie da się jej ściągnąć z ekranu ani zamknąć w krótkim poradniku. Wymaga ona przestrzeni, uważności i gotowości spotkania drugiego człowieka takim jaki jest. Otaczania go serdecznym wsparciem, które przynosi realną realizację celów.
W świecie, który ściga się z czasem, psychologia może stać się bastionem w opozycji do szybkości i powierzchowności. Jej działania nie mogą być przyspieszone – ani zrozumienie, ani wsparcie, ani rozwój. Jej siłą jest łagodne towarzyszenie drugiemu człowiekowi: w jego tempie, w jego chwili, w jego historii. Bez pośpiechu, ze zrozumieniem, akceptacją i uważnością.
Kontakt:
Adres: