PSYCHOLOGIA TO NAUKA, NIE MAGIA
Dzisiejszy świat zalewa potok informacji. Każdego dnia dociera do nas mnóstwo najrozmaitszych treści, a ich pełna weryfikacja bywa zadaniem karkołomnym. Sięganie do tekstów źródłowych, odnoszenie ich do innych treści, w tym wiedzy i kompetencji autorów, a także odmiennych stanowisk dotyczących poruszanej tematyki, a w końcu krytyczny namysł nad zgromadzonymi danymi, jest żmudnym i czasochłonnym procesem.
W ostatnich latach obserwujemy również napływ treści psychologicznych, zarówno tych merytorycznych, bazujących na dowodach naukowych, jak i przypadkowych, wybiórczych zlepków określonych teorii. Wiele osób, nie mających wykształcenia bazowego, ma poczucie, iż posiada kompetencje w tej dziedzinie. Dzieje się tak dlatego, iż psychologia dotyczy człowieka. Bliskość jej przedmiotu daje, skądinąd złudne, poczucie znajomości tematyki.
Czy psychologia jest nauką? Oczywiście!
Encyklopedyczna definicja nauki ujmuje ją jako „systematyczne przedsięwzięcie, które buduje i organizuje wiedzę w postaci możliwych do przetestowania wyjaśnień i przewidywań dotyczących wszechświata” (Encyclopedia Britannica, 2015). W raporcie UNESCO czytamy, że „nauka to systematyczna działalność ludzka zmierzająca do budowania wiedzy o świecie fizycznym i społecznym poprzez eksperyment, obserwację i analizę” (UNESCO, 2021). Obie definicje, jak zresztą i wiele innych, mają wspólne elementy: systematyczne działania; tworzenie wyjaśnień i przewidywań, które można weryfikować; dążenie do zrozumienia rzeczywistości i rozwiązywania problemów.
Psychologia, jako nauka, również spełnia te kryteria. Bada zachowania i procesy psychiczne, wykorzystując ku temu metody badawcze (obserwacje, testy i eksperymenty). Tworzy uporządkowaną wiedzę
o człowieku. Jej celem jest opisywanie, wyjaśnianie i przewidywanie zjawisk w sposób obiektywny i sprawdzalny. Weryfikuje teorie poprzez badania. Służy działalności praktycznej.
Psychologia jest nauką, nie magią, nie zbiorem przemyśleń na temat życia, repertuarem porad czy zestawem potocznych opinii. Jest dziedziną, której celem jest dostarczanie rzetelnych, weryfikowalnych informacji. Warto mieć to na uwadze, kiedy czytamy kolejny artykuł, oglądamy następną rolkę na TikToku lub Instagramie czy śledzimy poczytny profil.
Psychologia jako nauka dostarcza nam narzędzi i wiedzy, które mogą być wykorzystane między innymi w zrozumieniu samego siebie i innych, rozwiązaniu problemów, poprawie jakości życia. Naukowe podejście i rzetelne systematyczne badania czynią ją efektywną. A Ty? Jaką psychologią kierujesz się w codziennym życiu – tą opartą na faktach, wybiórczych założeniach pochodzących z określonych teorii, czy powierzchownych przekonaniach?
Bibliografia
Encyclopedia Britannica. (2015). Science. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/science/science
UNESCO. (2021). UNESCO Science Report: The race against time for smarter development. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000377250
Kontakt:
Adres: